Motto: „Patrząc na flagę państwową dociekliwy umysł widzi nie tylko flagę, lecz samo państwo i niezależnie od jego symboli i insygniów widzi na fladze przede wszystkim formę rządów, pryncypia, prawdy i historię narodu, który jej używa".
                                                                                            The American Flag  Henry Ward Beecher (1813-1887)

Jednym z bardzo ważnych elementów tożsamości narodowej są barwy widniejące na fladze państwowej. Polskie barwy narodowe kształtowały się na przestrzeni wielu stuleci i mają, jako jedne z nielicznych na świecie, pochodzenie heraldyczne. Wywodzą się one z dwóch herbów: Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego.

Polskie biało-czerwone barwy narodowe pochodzące od dwóch herbów: Polski i Litwy symbolizują największe dokonanie naszych przodków w pokojowym jednoczeniu Europy. Warto o tym wiedzieć właśnie teraz kiedy jesteśmy w Unii Europejskiej kierującej się podobnymi zasadami, które przyświecały naszym przodkom z przed nad 600 lat, dokładnie w dniu 14 sierpnia 1385 roku w Krewie została zawarta unii polsko-litewska w wyniku której w dniu 4 marca 1386 roku został koronowany Królem Polski Wielki Książę Litewski Jagiełło. Ten fakt trzeba było zaznaczyć w nowym herbie Polski. Odtąd przez prawie 400 lat herbem Polski była czwórdzielna czerwona tarcza, a na niej przemiennie Orzeł Biały i Litewska Pogoń.
Jednoznacznie dali temu wyraz nasi przodkowie podejmując w toku Powstania Listopadowego znamienną uchwałę, która legła u podstaw naszych barw narodowych: Izba Senatorska i Izba Poselska po wysłuchaniu wniosków Komisji Sejmowych, zważywszy potrzebę nadania jednostajnej oznaki, pod którą winni się łączyć Polacy, postanowiły i stanowią: Artykuł I. Kokardę Narodową stanowić będą kolory herbu Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego, to jest kolor biały z czerwonym. Artykuł 2. Wszyscy Polacy, a mianowicie Wojsko Polskie te kolory nosić mają w miejscu gdzie takowe oznaki dotąd noszonymi były. Przyjęto na posiedzeniu Izby Poselskiej dnia 7 lutego 1831 roku.
Ustalając barwy narodowe nawiązano do heraldyki Królestwa Polskiego: Biel pochodzi od bieli Orła, będącego godłem Polski i bieli Pogoni, rycerza galopującego na koniu, będącego godłem Księstwa Litewskiego. Oba te godła znajdowały się na czerwonych tłach tarcz herbowych. Na fladze biel jest u góry, ponieważ w polskiej heraldyce ważniejszy jest kolor godła niż kolor tła.
Te ustanowione przez Sejm barwy szybko przyjęły się w wojsku oraz upowszechniły się wśród polskiego społeczeństwa. Po upadku powstania przejęte od wojska, stały się symbolem państwa, które nie istniało i własnością narodu, który pod tymi barwami wybijał się na niepodległość. I tak jak chcieli ustawodawcy, te barwy łączyły „wszystkich Polaków”. Tych mieszkających zaborze rosyjskim, pruskim, austriackim jak i wywiezionych na Sybir, czy też będących na emigracji w różnych krajach świata. Stały się prawdziwie narodowe.
Po raz pierwszy na masową skalę, polskie biało-czerwone barwy pojawiły się w Warszawie w dniu 3 maja 1916 roku z okazji obchodów 125 rocznicy uchwalenia Konstytucji. Komitet organizacyjny przypominał ustawę z 1831 roku o barwach narodowych i dawał praktyczną radę: z rosyjskiej flagi wyciąć błękitny środkowy pas, aby po zszyciu górnego białego pasa z dolnym czerwony powstała polska flaga.    
Po odzyskaniu niepodległości barwy narodowe uchwalił sejm odrodzonej Polski 1 sierpnia 1919 roku. W ustawie zapisano: „Za barwy Rzeczypospolitej Polski uznaje się kolor biały i czerwony w podłużnych pasach równoległych, z których górny - biały, dolny zaś – czerwony”. Z ustawy tej jednak nie wynikało, jaki ma być odcień czerwieni. Czerwień miała tam odcień karmazynu. Jednakże w rozporządzeniu Prezydenta Rzeczypospolitej z 13 grudnia 1927 roku odcień czerwieni zmieniono na cynober. Nowe rozporządzenie weszło w życie 28 marca 1928 roku; zezwolono w nim jednak na używanie dotychczasowych barw do 28 marca 1930 roku.
W latach 1955-80 barwy Polski nie były dokładnie sprecyzowane, ograniczono się wyłącznie do ich słownego opisu. W Dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 roku o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych w art. 2 zapisano, „Barwami Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej są kolory biały i czerwony w dwóch poziomych pasach równoległych równej szerokości i długości, z których górny jest biały a dolny czerwony, odpowiadający barwie cynobru".
Członkowie Stowarzyszenia Rodu Rodziewiczów mający obecnie swą siedzibę w „Zaścianku Rodziwicze" w Łuskowie, doprowadzili do ustanowienia przez
parlament RP ustawą z 20 lutego 2004 roku dzień 2 maja Dniem Flagi Narodowej.     
- Jakiś czas temu byłem w Danii, a ściślej w Søndenborgu, gdzie dla miejscowej Polonii miałem wykład na temat tradycji polskich barw narodowych. W miejscowości tej obchodzona była 150 rocznica zdobycia szturmem twierdzy Koldynga, po przeprawie jazdy wpław na wyspę Alsen i walka o Sønderborg 14 grudnia 1658 roku, a upamiętnieniem przeprawy przez cieśninę morską jest trzecia zwrot polskiego hymnu narodowego.: „Jak Czarniecki do Poznania,/po szwedzkim zaborze,/dla ojczyzny ratowania/rzucim się przez morze” - powiedział Leszek Rodziewicz historyk prezes Stowarzyszenia Rodu Rodziewiczów, i dodał: - Byłem wprost oszołomiony ilością wywieszonych flag przed domami Duńczyków. Doszukiwałem się przyczyny, dlaczego w Polsce nie ma takiego szacunku dla naszych barw narodowych. Jest to wina przede wszystkim szkoły, i to nie tylko historyków, ale także nauczycieli innych specjalności. Boli mnie, iż urzędnicy państwowi, samorządowi w tym także nauczyciele w większości nie wywieszają flagi w święta państwowe. Jestem jednak optymistą, uważam, że wspólnym wysiłkiem uda się ten stan rzeczy zmienić. Polskie biało-czerwone barwy narodowe są naszym dziedzictwem narodowym. Trzeba o tym ciągle przypominać, oczywiście bez zbytniej megalomanii, ale także bez kompleksów nie tylko Polakom ale także i światu.
Najbardziej przywiązani do swoich barw narodowych są Amerykanie. Swój hymn nazwali „Gwiaździsty Sztandar" (The Star-Spangled Banner) nawiązując do gwiazd widniejących na fladze Stanów Zjednoczonych. W Stanach Zjednoczonych flaga umieszczona jest na każdym budynku władz, instytucji i organizacji zarówno federalnych jak i stanowych na co dzień, a nie tylko od święta. Natomiast w gabinetach szefów wymienionych instytucji na specjalnym stojaku flaga państwowa umieszczona jest w towarzystwie flagi stanowej czy korporacyjnej. Czy Polacy, tak szczycący się swym patriotyzmem z jednej strony, a z drugiej strony lubiący Stany Zjednoczone stawiać za wzór godny naśladowania także zaczną na co dzień manifestować swe przywiązanie do barw narodowych, jednego z atrybutów polskości, polskiej państwowości?


Z uwagi na kontrowersje kolorystyczne zarówno bieli, która często przypomina bardziej kolor srebrnobiały czy szary niż biały czy śnieżnobiały i te które dla niektórych osób wydają się bardziej naturalne, dotyczy to także koloru czerwonego bądź cynobru. By barwy były jednakowe, szczególnie w poligrafii i internecie, uwzględniając monitory CRT i LCD ustalono w systemie RGB (sRGB) w zapisie szesnastkowym dla bieli: # E9.E 8.E 7, a dla czerwieni: # D4.21.3D. W 2005 roku zespół ekspertów wstępnie określił barwy flagi w poligraficznym systemie CMYK, jednak po wyborach prezydenckich w 2005 roku, prace zespołu nie zostały wznowione. Niekiedy stosowane są uproszczone barwy flagi Polski: biel i karmazyn.

Tekst i zdjęcia: Marian Klasik